Artsen staan positief ten aanzien van nieuwe ICT-toepassingen, maar er is nog werk aan de winkel

Op 22 maart organiseerde het VAS het zeer druk bijgewoonde symposium “De e-Huisarts” te Antwerpen. De bekendste ICT-ontwikkelingen zoals Recip-e, eHealthBox en Vitalink, die het werk in de huisartsenpraktijk zullen kunnen vergemakkelijken, werden daarbij besproken. Het belang van deze softwaretoepassingen in de huisartsenpraktijk kan enkel maar toenemen. Daarom leek het ons belangrijk om de deelnemers te bevragen over de kennis en het gebruik van deze ICT-toepassingen. De meerderheid van de huisartsen staat zeer positief ten aanzien van deze ICT-toepassingen getuige de resultaten van de enquête en de grote opkomst. Maar de voorwaarden om deze ICT-toepassingen ook daadwerkelijk te gaan gebruiken zijn nog niet ingevuld. Het ontbreekt aan goede informatie zodat de (huis)arts precies weet wat de verschillende toepassingen voor hem en zijn patiënten kunnen betekenen. Hij/Zij moet absoluut gesecuriseerd worden aangaande privacy en veiligheid zodat de gegevens niet kunnen misbruikt worden. De belangrijkste bevindingen van deze enquête delen we u hieronder mee.

Dat deze infosessie inspeelt op de noden van de huisartsen bleek al onmiddellijk uit de eerste vraag. Gemiddeld de helft van de respondenten had voor de infosessie geen enkele kennis van de besproken ICT-projecten, zijnde eHealthbox, Vitalink, MyCareNet, het gedeeld farmaceutisch dossier en Recip-e. Gemiddeld 30% gaf aan enige notie te hebben over deze onderwerpen. Amper 2% van de respondenten bleek volledig op de hoogte te zijn van deze projecten. Enkel over eHealth gaven de deelnemers aan al meer gehoord te hebben. Ruim 46% blijkt beperkt op de hoogte te zijn en eenvierde gaf aan vrij goed op de hoogte te zijn van eHealth. Anderzijds gaf 1 op 5 respondenten aan zelf over eHealth geen enkele kennis te hebben. Aangezien een groot deel van deze toepassingen slechts recent van start zijn gegaan, zijn deze lage percentages begrijpelijk. Het is wel een duidelijk signaal dat sensibilisering hard nodig is.

Gelet op bovenstaande cijfers is het niet verwonderlijk dat de vraag over het gebruik van deze toepassingen een lage positieve score opleverde. Een groot deel van de artsen heeft zelfs nog nooit deze toepassingen gebruikt: eHealthbox (42%), Vaccinatiegegevens (55%) en MyCareNet (57%). Geen enkele van de deelnemende artsen maakte al gebruik van Recip-e, het elektronisch voorschrift.

eHealthbox, de gecodeerde mailbox waarmee zorgverleners onderling en de overheid met de zorgverleners beveiligde berichten kan versturen, wordt het meest gebruikt door de artsen. 30% geeft aan hiervan gergeld gebruik te maken. 3% van de deelnemers zelfs dagelijks.

Ook al is de kennis en het gebruik nog beperkt, de deelnemende artsen waren, op 3 % na, voorstander van het gebruik van de eHealth-toepassingen. 16% was zelfs van mening dat het verplichtend mocht worden opgelegd. De meerderheid toonde zich evenwel voorstander mits het gebruik ervan voorlopig (53%) dan wel definitief (27%) facultatief zou blijven.

Bij de vraag over de gevaren bij het gebruik van het eHealth platform werden de volgende drie als belangrijkste naar voren geschoven:

• misbruik door overheid en verzekeringsinstellingen van statistische gegevens naar het beleid toe (61,3%)
• misbruik door verzekeringsinstellingen, inclusief de mutualiteiten (59,7%).
• gevaar voor de privacy van de gegevens van de patiënt (53,2%).

Amper 6% ziet geen enkel gevaar bij het gebruik van eHealth.

18% van de respondenten gaf aan reeds een betaalterminal in zijn praktijk te gebruiken. Slechts 5% gebruikt bovendien een mobiele betaalterminal voor huisbezoeken.
Eénvierde gebruikt momenteel nog geen terminal maar is van plan om er binnenkort een aan te schaffen. Als voornaamste beweegreden om een terminal te hebben of aan te schaffen werd de veiligheid aangeduid (85%), gevolgd door het gemak voor de patiënten (70%) alsook het gemak voor de huisarts zelf (59%).
Opvallend is dat meer van de helft van de deelnemers (54%) geen betaalterminal heeft en ook niet van plan is er een aan te schaffen. Als voornaamste reden werd hiervoor de kostprijs door drievierde van de artsen aangegeven. Andere belangrijke redenen om geen betaalterminal in de huisartsenpraktijk te gebruiken zijn: geen dermate grote honorariumbedragen (40%) en de vrees voor afhankelijkheid van het systeem (41%).

Over de beslissing om de telematicapremie afhankelijk te maken van het gebruik van het elektronisch medisch dossier waren de meningen duidelijk verdeeld. Terwijl 44% hiermee akkoord ging, verklaarde 43% zich hier niet mee akkoord. 13% had hierover geen mening.
Bij de jongere generatie tot 40 jaar blijkt deze beslissing op meer goedkeuring te rekenen, met name 62,5 % gaat akkoord om de premie afhankelijk te maken van het effectieve gebruik.

Uit deze enquête kunnen we afleiden dat deze infosessie duidelijk aan de noden van de huisartsen beantwoordde. De belangrijkste conclusie is dat er meer informatie en duiding voorhanden moet zijn om huisartsen te overtuigen van de mogelijkheden van de huidige informaticatoepassingen.
Het valt op dat een groot deel huisartsen de ICT-toepassingen nog onvoldoende vertrouwt. Meer ondersteuning en meer actieve sensibilisering is hiervoor nodig.

BVAS maakte van dit symposium alvast gebruik om de deelnemers beter Recip-e te leren kennen. Het elektronisch geneesmiddelenvoorschrift zal op lange termijn de papieren versie moeten kunnen vervangen, maar uit deze enquête (en ook uit reacties van patiëntenverenigingen) blijkt dat deze stap nog te vroeg is. De meeste softwarepakketten hebben Recip-e opgenomen. Probeer dan ook het elektronisch voorschrijven uit. Ondervindt u problemen, neem dan contact op met de helpdesk van Recip-e (support@recip-e.be), en meld het ons op ons algemeen e-mailadres (info@vlaamsartsensyndicaat.be). Meer info hierover vindt u op www.recip-e.be.

Dr. Hilde Roels, Voorzitter Vlaams Artsensyndicaat
Dr. Marc Moens, Ondervoorzitter Vlaams Artsensyndicaat