Mutualiteiten omzeilen Algemene Raad van het RIZIV
De mutualiteiten (of ziekenfondsen) zijn sociale privé ondernemingen die de taak hebben de voor de gezondheidszorg ter beschikking te stellen middelen gemeenschappelijk te verdelen en ervoor te zorgen dat deze middelen correct worden gebruikt. Wanneer een lid een fout in zijn zorgfactuur vaststelt of de mutualiteit een afwijking constateert, dan ondersteunt zij de patiënt in een klachtenprocedure bij de overheid.
Tijdens de huidige specifieke context COVID-19 en midden de vakantieperiode trachten de mutualiteiten discreet hun missies op een gevaarlijke manier uit te breiden: ze willen verder gaan dan de openbare instanties. Tijdens de Algemene Raad van het RIZIV van maandag 6 juli jl. (Cf. nota van de Algemene Raad (ARGV 2020/036)) vroegen de mutualiteiten de toestemming om specifieke tools te mogen invoeren om de gezondheidszorguitgaven van elke Belgische burger te controleren. Deze private organisaties eisen de volledige toegang tot databases van:
- individuele medische diagnoses,
- geneesmiddelen, opvolging van vaccinaties, enz.
- zelfs … van de belastingen!
Om dit te bekomen gaan ze zelfs zover dat ze de afschaffing vragen van de rechtsbescherming van gegevens voor Belgische burgers (GDPR). Vanzelfsprekend vragen ze ook de opheffing van het medisch geheim.
De mutualiteiten eigenen zich ook het recht toe om te beslissen of een behandeling al dan niet gerechtvaardigd is en ze vragen ook het recht om financiële sancties te kunnen opleggen zonder het RIZIV of een andere openbare structuur te moeten raadplegen. Ten slotte vragen ze om de financiële marges, die door deze controles gegenereerd worden, te kunnen overhevelen om andere gezondheidssectoren te financieren.
Wanneer ze een patiënt of een zorgverlener in hun vizier hebben, vragen ze toestemming om hem formeel lastig te vallen met administratieve pesterijen.
Mutualiteiten zijn geen openbare diensten. Benoemingen binnen hun structuur volgen niet de openbare procedures die transparantie en eerlijkheid garanderen. Hun boekhouding is niet openbaar. Controle van hun jaarrekeningen zijn vertrouwelijk. Ze profiteren van een ondoorzichtigheid die veel bestuurders van intercommunales zou doen dromen, aangezien zij de enige organisaties in België zijn - samen met de vakbonden - die het recht hebben om hun jaarrekening geheim te houden.
De mutualiteiten volgen een gepolitiseerd en geen pluralistisch ideaal. Dit is voor niemand een geheim.
Het lijkt ons schokkend dat bijvoorbeeld een socialistische mutualiteit toegang zou kunnen hebben tot alle gezondheidsgegevens van een N-VA verkozene. Tijdens de verkiezingen hebben we allemaal kunnen vaststellen dat deze mutualiteiten zonder enig voorbehoud ook aan de verkiezingscampagnes hebben deelgenomen.
De mutualiteiten hebben ook het absolute recht om één van hun leden uit te sluiten. Dankzij de volledige toegang tot al hun gegevens krijgen ze de kans om aan triage te doen.
Jarenlang hebben we ook aan de kaak gesteld dat deze mutualiteiten zowel rechter als partij zijn, omdat ze verenigingen van verpleegkundigen, poliklinieken, apotheken en zelfs ziekenhuizen runnen. De toegang tot al deze gegevens en het recht om financiering naar eigen goeddunken over te hevelen creëren een vanzelfsprekend risico op oneerlijke concurrentie.
Naast al deze opmerkingen zijn wij van mening dat de missie van controle en oriëntatie van de gezondheidszorg tot de openbare dienst moet blijven behoren. Het ontbreken van belangenconflicten, de transparantie en het pluralisme van deze instellingen garanderen de Belgische burgers dat hun gegevens veilig zijn. Deze missies worden momenteel correct uitgevoerd door het RIZIV. We zien geen reden om deze structuur te verdubbelen. Hebben we, met 9 ministers van Volksgezondheid, het probleem nog niet begrepen dat zal ontstaan door de vermenigvuldiging structuren? Het creëren van een inbreuk op de beveiliging van de medische gegevens voedt het wantrouwen van de bevolking. Dit zal contraproductief zijn in de evolutie naar een menselijke geneeskunde, die wordt ondersteund door de artificiële intelligentie die ons beloofd wordt door de big data.
De BVAS verzet zich ertegen dat medische gegevens van patiënten eigendom worden van om het even welk privébedrijf, des te meer als die bedrijven gepolitiseerd zijn.
De mutualiteiten hebben deze vraag bij de Algemene Raad van het RIZIV ingediend. Ze kunnen op die manier ontsnappen aan elke parlementaire controle. Het laat hen ook toe om elke negatieve stem vanwege de gezondheidszorgbeoefenaars te negeren.
Om al deze redenen wil BVAS deze schandalige praktijk aan de kaak stellen in het bijzonder gezien de periode waarin we nu leven.
Dr. Philippe DEVOS, Voorzitter BVAS
Tijdens de Algemene Raad van 6 juli jl. reageerde Dr. Marc Moens, erevoorzitter van BVAS en voorzitter van het VAS:
"BVAS is verbijsterd over dit actieplan tot collectieve verantwoordelijkheid. De mutualiteiten vragen openlijk om bij wet de rechten van de patiënt opzij te zetten. Er schiet niets meer over van het medisch geheim waartoe artsen bij wet gebonden zijn. Ze eigenen zich bij wet alle medische gegevens van hun leden op.
De GDPR lijkt de mutualiteiten doorn in het oog, want ze vragen wettelijke instrumenten om hun gegevens bv. te kunnen koppelen aan de belastingaangiften van de burgers, aan hun minimale klinische gegevens, aan het Belgisch kankerregister, aan Kind en Gezin, enz. …. om te kunnen weten of hun lid wel kan genieten van een of andere wettelijk voorziene tussenkomst en of de genoten zorg volgens hen wel verantwoord was. Deze informatie moet dienen om patiënten en zorgverleners aan te zetten om zich te gedragen zoals de mutualiteiten van oordeel zijn dat het moet."
U kan de volledige reactie van Dr. Marc Moens hier raadplegen.
