Portfolio van artsen-specialisten: aanbevelingen VBS
Sinds 01.01.2022 vereist de wet inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg, in onze sector algemeen bekend als de ‘kwaliteitswet’, dat elke gezondheidszorgbeoefenaar (GZB) een, bij voorkeur elektronisch, portfolio bijhoudt.
De inhoud van dit portfolio is niet bij wet bepaald, maar het moet de bekwaamheid en de (kwaliteitsvolle) uitoefening van deze bekwaamheid aantonen. In een advies ter zake maakt de Orde der Artsen onderscheid tussen bevoegdheid en bekwaamheid. Men kan bekwaam zijn en niet bevoegd, of bevoegd maar niet bekwaam.
"De wetgever vertrouwt een vorm van zelfregulering toe aan de gezondheidszorgbeoefenaars."
Een toenemend aantal bijzondere beroepstitels en bijzondere bekwaamheden legaliseren bepaalde praktijken. De uitwerking van deze titulatuur is een tijdrovend proces, dat niet altijd transparant is en soms tot wrijvingen leidt tussen specialismen. Bovendien loopt het vaak achter op de evolutie van de zorg. Door de gezondheidszorgbeoefenaar meer verantwoordelijkheid te geven, zou het portfolio een alternatief kunnen bieden voor de invoering van steeds meer nieuwe niveau 3-titels en nieuwe bijzondere bekwaamheden.
Uiteenlopende interpretaties
Met de kwaliteitswet geeft de wetgever de beroepsgroep de sleutels in handen om het kader van het portfolio van elke GZB vast te leggen. De wetgever verschaft de artsen-specialisten slechts een wettelijk kader, namelijk het artsendiploma, de ministeriële goedkeuring voor de specialisatie en de inschrijving bij de Orde der Artsen. Dit wettelijk kader kan elektronisch ter beschikking worden gesteld door de officiële instanties.
De praktijkvoering, of zelfs de kwaliteitsvolle praktijkvoering en de echte bekwaamheid, worden niet gedefinieerd in de kwaliteitswet. De wetgever laat het aan de beroepsgroep, de wetenschap, de universiteiten en de opleidingscentra (en de jurisprudentie) over om dit kader van goede praktijken, dat onmisbaar en nuttig is voor de uitoefening van de bekwaamheid, vast te stellen. Met andere woorden, hij vaardigt geen wetgeving uit en vertrouwt een vorm van zelfregulering toe aan de GZB’s.
De afwezigheid van uitvoeringsbesluiten en het ontbreken van omschrijvingen maken uiteenlopende interpretaties mogelijk. Alleen artikel 21 van de kwaliteitswet legt een specifieke inhoudelijke bepaling op m.b.t de inhoud van het portfolio: wanneer een permanentie wordt georganiseerd in zijn beroep, moet de GZB daaraan deelnemen en dit vermelden in zijn portfolio.
De FOD Volksgezondheid zal in samenwerking met het RIZIV een portaal opzetten dat toegankelijk is voor de GZB.
- Het portaal verschaft de GZB’s alle gegevens waarover de overheid al beschikt. De GZB zal zelf documenten naar zijn portfolio kunnen downloaden.
- Het portaal is een instrument van de FOD Volksgezondheid dat ter beschikking wordt gesteld van de GZB’s.
- Dit portaal zou het communicatiemiddel zijn tussen de FOD, het RIZIV en, in tweede instantie, andere officiële instanties, zoals het FAGG, het FANC e.d., langs waar documenten ter beschikking zouden kunnen worden gesteld van de GZB.
- Het individuele portfolio mag door de GZB in het portaal worden geüpload, maar dit is geen verplichting.
Privacy respecteren
Het VBS wil dat de wet en het privékarakter van het portfolio worden gerespecteerd. Het gaat er niet mee akkoord dat aan een derde een mandaat zou worden gegeven voor het beheer van het individuele portfolio van de GZB, ongeacht of die derde een ziekenhuisdirecteur, medisch directeur, hoofdarts of andere autoriteit is. Het portfolio is een individueel CV, dat uitgebreid is naar de
gezondheidszorg.
Wat moet er in een ‘standaard’ portfolio zitten om zich beschermd te weten in geval van een controle of procedure door de Federale Commissie voor toezicht op de praktijkvoering in de gezondheidszorg?
Het portfolio is geen minimale catalogus van eisen voor een gezondheidszorgbeoefenaar (GZB) om een praktijk te mogen uitoefenen. Integendeel, het is een catalogus waarmee de GZB zijn bekwaamheid kan aantonen en op die manier zijn zorgpraktijk kan rechtvaardigen.
Samengevat is het portfolio een persoonlijk portfolio dat de bewijzen bevat van een goede praktijkvoering in de gezondheidszorg, met het bewijs van bekwaamheid (kennis, houding en geschiktheid) en permanente opleiding.
Voor beroepsverenigingen die in het kader van deze kwaliteitswet een bevoegdheids- en bekwaamheidskader willen uitwerken, wijst het VBS op het risico van te hoge eisen en het risico dat bevoegde of bekwame artsen onbedoeld worden uitgesloten. Er moet ook rekening worden gehouden met het risico van recertificatie.
Ten behoeve van de aangesloten beroepsverenigingen en hun leden heeft het VBS een canvas opgesteld van elementen die aan bod kunnen komen in het portfolio van een arts-specialist.
Deze aanbevelingen kan u hieronder in De Arts-Specialist, het maandblad van het VBS, nr. 2 van juni 2022 raadplegen.
